جنبش نسل Z بر علیه لایحه مالی دولت کنیا، این کشور را به هم ریخت

لایحه افزایش مالیات در کنیا که از هفته گذشته بصورت جدی در پارلمان کنیا طرح شد جو سیاسی و امنیتی کشور را به هم ریخت. اعتراضات مردمی و نخبگانی در کنیا بر علیه این لایحه به دلیل فشارهای مضاعف به مردم و قشر متوسط بسیار زیاد شد و در این میان جوانان و نسل z   بیشتر از همه و بیشتر از همه زمانها به این اعتراضات پیوستند و آنرا موجب فقیرتر شدن مردم دانستند و به خیابنها ریختند.

پلیس کنیا برای متفرق کردن معترضانی که در نزدیکی پارلمان پایتخت برای تظاهرات علیه افزایش مالیات برنامه ریزی شده تجمع کرده بودند، از گاز اشک آور و استفاده از ماشین های آب پاش استفاده کرد که بسیاری از آنها نگرانند بحران هزینه های زندگی را بدتر کند.

صحنه‌های تنش‌آمیزی در روز پنجشنبه بیستم ژوئن در نایروبی پخش شد، زیرا صدها نفر در مخالفت با لایحه مالی به خیابان‌ها آمدند، لایحه‌ای که پیشنهاد وضع مالیات و عوارض جدید را برای افزایش قیمت کالاهای اساسی دارد. تظاهرات مشابهی در سایر شهرها و شهرک‌ها از جمله کیسومو، لودوار، کاکامگا، کیسی، ناکورو، الدورت، نیری، مرو، نانیوکی، کیسی، مومباسا و کیلیفی در ساحل مشاهده شد.

پیش بینی شده بود که افزایش مالیات 346.7 میلیارد شیلینگ (2.7 میلیارد دلار) معادل 1.9 درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) و کسری بودجه را از 5.7 درصد به 3.3 درصد تولید ناخالص داخلی کاهش دهد.

پس از درگیری صدها تن از معترضان جوان با پلیس، دولت پرزیدنت ویلیام روتو که با کمبود نقدینگی مواجه بود، روز سه‌شنبه با دادن امتیازاتی موافقت کرد. اما دولت همچنان برخی افزایش مالیات ها را ادامه خواهد داد و از افزایش های پیشنهادی برای پر کردن خزانه خود و قطع اتکا به استقراض خارجی دفاع کرده است.

بحث درباره لایحه مالی 2024 قبل از رای گیری روز پنجشنبه 20 ژوئن در پارلمان در جریان بود. این در حالی است که اعتراضات ضد لایحه مالی در مناطق مختلف کشور ادامه داشت. اعتراضات ضد لایحه مالی در کنیا از نایروبی پایتخت به بخش‌های مختلف کشور گسترش یافته است، زیرا مالیات‌دهندگان همچنان به مخالفت با برنامه رئیس جمهور ویلیام روتو برای تأمین مالی بودجه 3.9 تریلیون Ksh (31 میلیارد دلار) خود ادامه می‌دهند.

صبح روز پنجشنبه 20 ژوئن 2024، تظاهرات خیابانی پس از وقفه 24 ساعته به خیابان های نایروبی بازگشت و پلیس مسلح برای متفرق کردن معترضان، گاز اشک آور پرتاب کرد. افسران انبوهی از تظاهرکنندگان عمدتاً جوان را که سعی داشتند به ساختمان پارلمان دسترسی پیدا کنند، متفرق کردند.

در الدورت زادگاه دکتر روتو، هزاران معترض جوان به خیابان ها ریختند و تجارت در شهر را متوقف کردند.

سارا نجوروج، 21 ساله، به خبرگزاری فرانسه گفت: «آنها باید این لایحه را رد کنند، نه اینکه آن را ویرایش کنند. به نظر می رسد که آنها فکر می کنند ما در شبکه های اجتماعی پر سر و صدا هستیم و خسته می شویم. مقامات چندین جاده را در نزدیکی پارلمان در نایروبی مسدود کرده اند و پلیس زیادی را مستقر کرده اند و قانونگذاران بحث درباره این لایحه را روز چهارشنبه آغاز کردند. معترضان در نایروبی گفتند که به سمت پارلمان راهپیمایی خواهند کرد که باید نسخه نهایی این لایحه را قبل از 30 ژوئن تصویب کند.

پیش بینی شده بود که این مالیات ها 2.7 میلیارد دلار معادل 1.9 درصد تولید ناخالص داخلی را افزایش دهد و کسری بودجه را از 5.7 درصد به 3.3 درصد تولید ناخالص داخلی کاهش دهد.

ریاست جمهوری روز سه‌شنبه حذف عوارض پیشنهادی برای خرید نان، مالکیت خودرو و همچنین خدمات مالی و سیار را اعلام کرد که موجب هشدار خزانه‌داری درباره کسری 200 میلیارد شیلینگی در نتیجه کاهش بودجه شد.

دولت اکنون افزایش قیمت سوخت و مالیات صادرات را هدف قرار داده است تا خلاء ناشی از این تغییرات را پر کند، اقدامی که منتقدان می گویند زندگی را در کشوری که در حال حاضر با تورم بالا دست و پنجه نرم می کند، گران تر خواهد کرد.

تظاهرات روز سه‌شنبه 18 ژوئن عمدتاً مسالمت‌آمیز بود و معترضان سیاه‌پوش مجبور به تعقیب موش و گربه با پلیس شدند که رگبار گاز اشک‌آور شلیک کردند. به گفته کنسرسیومی از گروه های لابی از جمله کمیسیون حقوق بشر، کمیسیون ملی حقوق بشر کنیا و عفو کنیا، حداقل 335 نفر دستگیر شدند. کنیا یکی از پویاترین اقتصادها در شرق آفریقا است، اما یک سوم از 51.5 میلیون نفر آن در فقر زندگی می کنند.

چهره های جدید اعتراض - نسل Z کنیا (معترضان جوان کنیایی) انقلابیون ضد مالیات

نسل جسور و جدیدی از معترضان جوان کنیایی در خیابان ها ظاهر شده اند و دولت را مجبور به عقب نشینی از تعدادی از پیشنهادهای مالیاتی نامحبوب کرده اند. چیزی که به عنوان خشم در رسانه های اجتماعی در مورد یک لایحه مالی بحث برانگیز شروع شد - بدون اینکه توسط احزاب سیاسی سازماندهی شود - به یک شورش تبدیل شده است.

روز سه‌شنبه 18 ژوئن، صدها معترض جوان، که احساس می‌کردند کنیایی‌ها در حال حاضر بیش از حد مالیات دریافت کرده‌اند و چیزی برای نشان دادن آن وجود ندارد، با شلیک گاز اشک‌آور توسط پلیس در راهپیمایی در پایتخت، نایروبی، منطقه تجاری مرکزی شهر را به بن بست رساندند.

آنها با استفاده از تلفن های هوشمند خود، درگیری های شدید با افسران را به صورت زنده پخش کردند.

تظاهراتی که «مجلس را اشغال کنید» نامیده می‌شوند، برخلاف اعتراض‌هایی که توسط سیاستمداران رهبری و حمایت می‌شوند، در رسانه‌های اجتماعی هماهنگ و بسیج شدند. سازمان‌دهندگان، معترضان را تشویق به پوشیدن لباس‌های مشکی کردند، اما برخی هنوز با شلوار جین پاره و مدل‌های موی شیک حاضر شدند.

تظاهرکنندگان جوانی که عموماً ژن Z نامیده می‌شوند - با اشاره به اصطلاحی که عموماً برای توصیف متولدین اواخر دهه 1990 و اوایل دهه 2000 استفاده می‌شود - در تعداد زیادی شرکت کردند و قول دادند که اطمینان حاصل کنند که نارضایتی آنها فقط با یک هشتگ در شبکه اجتماعی خاتمه نمی‌یابد.

 آنها اعلام کردند که ما نسل Z هستیم، توانستیم خودمان را بسیج کنیم. زاها ایندیمولی، یک معترض به خبرنگاران گفت: ما از رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان فضایی استفاده می‌کنیم تا نه تنها جوانان را به اعتراض بیاوریم، بلکه آنها را در مورد چرایی آن آموزش دهیم. بسیاری از آنها برای اولین بار تظاهرات می کردند و تابلوهایی مانند "باید را به ما تحمیل نکنید" تکان می دادند، در حالی که برخی دیگر شعار می دادند: "روتو باید برود".

کن ماکیلیا، دانشجوی 24 ساله دانشگاه، گفت: "من اینجا برده کشوری هستم که دوستش دارم. این اولین بار است که این کار را انجام می دهم زیرا پدر و مادرم پیر هستند و دیگر نمی توانند این کار را انجام دهند. " (بی بی سی).

هشتگ‌هایی که برای فشار به نمایندگان مجلس و معترضان به راهپیمایی استفاده می‌شود، «#اشغال‌پارلمان» و «#RejectFinanceBill2024» بود. در این روز تلاش معترضان برای راهپیمایی به سمت پارلمان خنثی شد زیرا پلیس برای جلوگیری از آنها از ماشین آب پاش استفاده کرد.

حنیفه فرسفی، یکی از سازمان دهندگان، در توییتر سابق خود نوشت: «ما دستگیر شدیم، اما اجازه ندهید به شما برسند، لطفاً به مجلس بروید. بیش از 200 جوان معترض دستگیر شدند اما برخی از آنها بعداً پس از مراجعه وکلا به پاسگاه‌های پلیس که در آنجا بازداشت شده بودند، آزاد شدند.

هشتگ دیگری که توسط کمپین‌ها استفاده می‌شد «#unfollowRuto» بود که مردم را تشویق می‌کند تا از دنبال کردن رئیس‌جمهور در X برای تحت فشار قرار دادن او برای کنار گذاشتن این لایحه، خودداری کنند. آنها قول داده اند تا زمانی که این لایحه به طور کامل کنار گذاشته شود، به اعتراضات در نایروبی و دیگر شهرها ادامه خواهند داد.

یکی از تاکتیک‌هایی که نمایندگان مجلس را مجبور به توجه کرده است، فهرست شماره تلفن‌های آن‌ها است که در شبکه‌های اجتماعی با پیام «اس ام اس به نماینده خود» به اشتراک گذاشته شده است.

استفان مول، عضو پارلمان، به رسانه‌های محلی گفت که تلفن او حاوی بیش از 30000 پیام از سوی جوانان کنیایی است که از او خواسته بودند این لایحه را رد کند. سایر قانونگذاران نیز شکایت کرده‌اند که تلفن‌هایشان به دلیل تعداد پیام‌هایی که دریافت می‌کنند عملاً غیرقابل استفاده شده است.

"هدف قرار دادن فقرا"

استلا آگارا، فعال عدالت مالیاتی کنیایی، به الجزیره گفت، کنیایی‌ها از افزایش مالیات خسته شده‌اند و افزود: «به‌ویژه اقدامات ریاضتی افزایش یافته است که فقیرترین شهروندان را هدف قرار می‌دهد و برای اکثر آنها بسیار ناراحت‌کننده است».

اما اکنون یک گروه بسیار جالب به میدان آمده است که نسل Z است... آنها به شدت به انتخابات، رای دادن و غیره بی‌علاقه بوده‌اند. اما به دلایلی، این بار آنها بسیار مشتاق هستند و در کسانی که در خیابان‌ها به افزایش مالیات اعتراض می‌کنند – به خصوص به دلیل برخی از مالیات‌هایی که قرار است بر تولید محتوای دیجیتال اعمال شود، فضایی که آنها بر آن تسلط دارند.»

ریاست جمهوری در روز سه شنبه 18 ژوئن 2024 لغو عوارض پیشنهادی برای خرید نان، مالکیت خودرو و همچنین خدمات مالی و سیار را اعلام کرد که باعث هشدار خزانه داری در مورد کسری 200 میلیارد شیلینگ (1.5 میلیارد دلاری) در نتیجه این شد.

این یکی از مالیات‌هایی است که توسط دولت ملی پیشنهاد شده بود و قرار بود قبل از اینکه کنیایی‌ها، به ویژه جوانان (Gen Z) تصمیم بگیرند برای تظاهرات علیه این لایحه بسیج شوند، در پارلمان مطرح شود. با وجود کاهش 16 درصدی مالیات بر نان و همچنین مالیات بر ارزش افزوده حمل و نقل شکر و خدمات مالی و مبادلات ارزی، اعتراضات متوقف نشده است.

دولت همچنین افزایش هزینه های نقل و انتقال پول از طریق تلفن همراه، مالیات 2.5 درصدی وسایل نقلیه موتوری، و عوارض مربوط به روغن نباتی و همچنین عوارض زیست محیطی بر محصولات تولیدی محلی را کاهش داد.

اخباری مبنی بر اینکه دولت امتیازاتی داده و برخی از بندهای بحث برانگیز در لایحه را کنار گذاشته است، چندان روحیه آنها را تضعیف نمی کند، زیرا برخی این حرکت را تاکتیکی می نامند. آنها گفتند که حذف 16 درصد مالیات بر ارزش افزوده پیشنهادی برای چیزهایی مانند نان در حالی که مالیات بر سایر کالاهای وارداتی به همان اندازه اساسی را افزایش می دهد، نمونه دولتی است که می خواهد با یک دست بدهد و با دست دیگر بگیرد.

این اوضاع، آنچنان وضعیت شهرهای کنیا را متزلزل نموده است که برخی از خانه ها و ساختمانهای نمایندگان پارلمان را آتش زدند و برخی از نمایندگان پارلمان که به این لایحه رای مثبت داده بودند در شهر های خود مورد تمسخر یا حمله قرار گرفتند.

جوانان معترض یا همان نسل Z بدون اینکه بر خلاف احزاب سیاسی دارای رهبری منسجمی داشته باشند این حرکت اعتراضی را در نایروبی و شهرهای بزرگ و کوچک کنیا هدایت می کنند و این بار ایکس یا توئیتر سابق محل تجمع آنها و بحث و بررسی برای حرکتهای بعدی آنها تبدیل شده است. در این پلتفرم گروهی را ایجاد نموده اند که هزاران نفر در آن عضو هستند و در طول روز صحبت می کنند و برنامه های خود را اعلام می دارند که در همین برنامه اعلام کرده بودند که روز سه شنبه 25 ژوئن برای اعتراض به لایجه مالی و مالیاتی دولت به سمت پارلمان این کشور حرکت خواهند کرد.

اما کسی باور نمی کردد که این روز به یک فاجعه امنیتی در کشور تبدیل شود. روز سه شنبه 5 تیرماه صدها نفر در نایروبی در اعتراض به همین لایحه که قرار بود دور سوم و مرحله نهائی تصویب خود را در پارلمان بگذراند به سمت پارلمان این کشور حرکت کردند و با توجه به انرژی جوانی و احساسات خود به داخل پارلمان وارد شدند و ضمن خرابکاری در داخل بنا حرکتهای نمایشی اجرا کردند و پیامهای خود را از طریق فضای مجازی منعکس نمودند.

درگیری های خشونت آمیز در روز سه شنبه 25 ژوئن پس از هجوم معترضان به پارلمان در پاسخ به تصویب لایحه بحث برانگیز مالی 2024 آغاز شد که منجر به تیراندازی به سمت چندین تظاهرکننده شد.

در هرج و مرج، بخشی از پارلمان و یک کامیون پلیس که درست بیرون حصار پارک شده بود، به آتش کشیده شد. یک مرد مسن در حالی که از صحنه فرار می کرد فریاد می زد: "ما قبلاً چنین چیزی را ندیده بودیم، خدا کنیا را حفظ کند. "

انجمن پزشکی کنیا در بیانیه ای مشترک با گروه های دیگر اعلام کرد که حداقل 13 نفر در جریان اعتراضات کشته شدند و بیش از 100 نفر زخمی شدند. بیمارستان ملی کنیاتا گفت که 45 نفر را پذیرش کرده است.

هزاران معترض در طول روز با پلیس درگیر شدند و افسران امنیتی برای متفرق کردن جمعیت گلوله های پلاستیکی و گاز اشک آور شلیک کردند. تظاهرات، محدود به نایروبی نبود و در شهرهای بزرگی از جمله ناکورو، مومباسا، الدورت، کیسومو، نیاهورورو و نیری نیز برگزار شد.

با درگیری پلیس با تظاهرکنندگان، مشاغل تعطیل شدند و حمل و نقل در آن شهرها فلج شد. تظاهرات تحت رهبری جوانان از نمایندگان مجلس خواسته اند تا افزایش مالیات پیشنهادی را رد کنند. دولت که از برخی از بحث برانگیزترین اقدامات عقب نشینی کرده است، اصرار دارد که برای تأمین بودجه برنامه های مخارج و کاهش بار بدهی، به مالیات های جدید نیاز است.

آنها تمام روز راهپیمایی کردند و نه تنها به افزایش مالیات پیشنهادی در لایحه مالی اعتراض کردند، بلکه به فسادی که به گفته آنها در دولت کوانزا کنیا ریشه دوانده بود نیز اعتراض کردند. معترضان بر روی پلاکاردهای خود گفتند که مخالف سیستم شکسته‌ای هستند که از آن ابراز تاسف می‌کردند که به زیان آنها صاحبان قدرت را ثروتمندتر می‌کند. آنها همچنین به تسخیر ظاهری مجلس توسط قوه مجریه اعتراض کردند که به گفته آنها باعث بی تفاوتی قانونگذاران نسبت به وضعیت اسفبار آنها شده است.

لایحه بحث برانگیز مالی 2024 علیرغم اعتراضات سراسری کنیایی ها برای رد آن در پارلمان تصویب شد. 195 قانونگذار به این لایحه رای مثبت و 106 نماینده با آن خالفت نمودند. کمیته کل مجلس قبلاً اصلاحات پیشنهادی این لایحه را بررسی کرده بود و در یک جلسه دو ساعته در مورد هر بند رأی گیری کرده بود. پس از تصویب این لایحه در قرائت سوم، وتانگولا رئیس پارلمان بایستی آن را برای تصویب به رئیس جمهور ارائه کند.

در ساختمان مجلس چه گذشت؟

 در صحنه های پر هرج و مرج، معترضان در تلاش برای هجوم به محوطه پارلمان بودند و از اخطارهای  پلیس هم ابائی نداشتند. شعله های آتش از داخل دیده می شد. این مستقیم ترین حمله به دولت در چند دهه گذشته بود. روزنامه‌نگاران دست‌کم سه جسد را در خارج از مجتمعی که پلیس در آن تیراندازی کرده بود دیدند و کارکنان پزشکی از کشته شدن پنج نفر خبر دادند. با شلیک گلوله های واقعی پلیس، صدها معترض سدهای اطراف پارلمان کنیا را شکستند و به مجتمعی که قانونگذاران در حال بحث در مورد این پیشنهادها بودند یورش بردند.

بخش هایی از مجلس به آتش کشیده شد. فیلم‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است نشان می‌دهد که معترضان بر روی اثاثیه کوبیدند، پرچم‌ها را پاره کردند و شیشه‌ها را شکستند. گرز تشریفاتی هم که نماد اقتدار قوه مقننه بود به سرقت رفت.

مداخله نظامی

به گفته دبیر کابینه وزارت دفاع این کشور، ارتش کنیا برای حمایت از خدمات پلیس این کشور مستقر شد. آدن دوئل گفت که این نیروها «در پاسخ به وضعیت اضطراری امنیتی ناشی از اعتراضات جاری» در بخش‌های مختلف کشور مستقر شدند که «نتیجه آن تخریب و نقض زیرساخت‌های حیاتی است».

پاسخ رئیس جمهور

ویلیام روتو، رئیس جمهور کنیا شامگاه سه شنبه در یک سخنرانی تلویزیونی خطاب به مردم، یورش معترضان به پارلمان را محکوم کرد و آن را خیانت و تهدیدی برای امنیت ملی دانست. روتو گفت که بحث در مورد افزایش مالیات "توسط افراد خطرناک ربوده شد" و وقایع آن روز را "خیانت آمیز" توصیف کرد.

او متعهد شد که موضعی سخت در برابر "خشونت و هرج و مرج" اتخاذ کند. وی گفت: «ما باید پاسخی کامل، مؤثر و سریع به وقایع خیانتکارانه امروز ارائه کنیم». رئیس جمهور کنیا هجوم به پارلمان را یک تهدید امنیتی خواند و قول داد که چنین ناآرامی‌هایی «به هر قیمتی» دیگر تکرار نخواهد شد.

روتو گفت: «درست یا حتی قابل تصور نیست که جنایتکارانی که تظاهر به تظاهرکنندگان مسالمت‌آمیز می‌کنند می‌توانند بر مردم، نمایندگان منتخب آن‌ها و نهادهایی که بر اساس قانون اساسی ما تأسیس شده‌اند، رعب و وحشت ایجاد کنند و انتظار داشته باشند که آزاد شوند.» روتو گفت: «من نیروهای امنیتی را برای بررسی عناصری که سعی در تضعیف کشور ما دارند، مستقر کرده ام. روتو در سخنرانی خود به این لایحه اشاره نکرد.

واکنش های رهبران مختلف

در بیانیه مشترک 13 سفیر کشورهای غربی در کنیا نسبت به جراحات و جان باختگان در جریان اعتراضات ابراز تاسف و خواهان خویشتنداری از همه طرفها شدند.

سفارت‌خانه‌ها و کمیسیون‌های عالی بلژیک، کانادا، دانمارک، استونی، فنلاند، آلمان، ایرلند، هلند، نروژ، رومانی، سوئد، بریتانیا و ایالات متحده در بیانیه‌ای مشترک گفتند که «به‌ویژه از صحنه‌های مشاهده شده در خارج از پارلمان کنیا شوکه شده‌اند ...

آنها ادامه دادند: «ما از تلفات غم‌انگیز جانی و صدمات ناشی از استفاده از آتش واقعی متاسفیم» و افزودند که از مشارکت مدنی «همه کنیایی‌ها، به‌ویژه جوانان، در رسیدگی به مسائل حیاتی عمومی» استقبال می‌کنند.

آنها گفتند: «ما از همه طرف‌ها خواستار خویشتن‌داری هستیم و همه رهبران را تشویق می‌کنیم تا راه‌حل‌های صلح‌آمیز را از طریق گفت‌وگوی سازنده بیابند». وزارت خارجه آمریکا نیز خشونت روز سه شنبه  در کنیا را محکوم کرد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری گفت: «ما برای بازگرداندن نظم و فراهم کردن فضا برای گفت‌وگوها استقبال میکنیم». ما برای جان باختگان و جراحات وارده عزادار هستیم و به خانواده هایی که عزیزان خود را از دست داده اند تسلیت می گوییم.

رهبران مذهبی از رئیس جمهور ویلیام روتو خواسته اند که به صدای مردم گوش دهد و به وضعیت فعلی ناشی از لایحه مالی پاسخ مشخصی بدهد. کنفرانس اسقف های کاتولیک کنیا در حین سخنرانی در مطبوعات گفت که کشور در حال خون ریزی است و از دولت می خواهد که با جدیتی که شایسته آن است به این موضوع رسیدگی کند.

ما اسقف‌های کاتولیک، ضمن قدردانی از چندین مورد از پلیس، استفاده از زور توسط پلیس، دستگیری‌ها و استفاده بی‌رویه و غیرضروری از گلوله‌های واقعی را به شدت محکوم کنیم.

آنها در بیانیه جمعی شش صفحه‌ای هشت ماده‌ای خود که به نوبت قرائت شد، با اسقف اعظم موریس موهاتیا ماکومبا، رئیس KCCB شروع شد، افزودند: «حمله‌های غیرموجه به معترضان مسالمت‌آمیز قابل توجیه نیستند. پلیس راه های زیادی برای اطمینان از مسالمت آمیز بودن تظاهرات دارد.»

استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین از پلیس و نیروهای امنیتی کنیا خواست تا "خویشتن داری کنند". سخنگو گفت که آنتونیو گوترش، دبیرکل، «عمیقاً نگران خشونت گزارش شده ای است که دیده ایم» و از گزارش های مربوط به کشته ها و زخمی ها، از جمله خبرنگاران و پرسنل پزشکی، «متأسف است».  دوجاریک گفت: «همانطور که ما در هر جای دنیا می گوییم، این بر عهده مقامات است که اطمینان حاصل کنند که این حقوق رعایت می شود و مرگ به دست نیروهای امنیتی به طور کامل بررسی می شود.

اوهورو کنیاتا، رئیس‌جمهور سابق، بیانیه‌ای در اعتراض به اعتراضات ضد لایحه مالی صادر کرد و خواستار گفتگو شد. رئیس سابق دولت با مردم کنیا که در جریان تظاهرات روز سه‌شنبه جان خود را از دست دادند، تسلیت گفت و ابراز داشت که این حق اساسی آنها است که اعتراض کنند.

"من با دلی سنگین و غمگین به دلیل از دست دادن جان افراد به خاطر وضعیت فعلی حاکم بر کشور به نزد شما می آیم. این حق مردم کنیا است که طبق قانون اساسی کنیا 2010 اعتراض کنند. اوهورو همچنین خواستار آرامش شد و از رهبران خواست سیاسی تا با مردم گفتگو کنند.

رائیلا اودینگا، رهبر اپوزیسیون کنیا، از دولت خواست تا «فوراً خشونتی را که نیروها و عواملش علیه شهروندان انجام می‌دهند، متوقف کند». اودینگا گفت: «من عمیقاً از سرکوب خشونت‌آمیز و مرگبار معترضان جوان و مسالمت‌آمیز که از حق خود برای تجمع مسالمت‌آمیز و آزادی بیان استفاده می‌کنند ناراحت هستم. اینها بچه های کشورمان هستند.»

رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا هم از ذینفعان خواست تا آرامش خود را حفظ کنند و از خشونت بیشتر در کنیا خودداری کنند.

وکلا و گروه های حقوق بشر نسبت به استفاده از گلوله های واقعی برای سرکوب شورش ها و همچنین دستگیری خودسرانه و ارعاب فعالان در اعتراضات قبلی ابراز نگرانی کرده اند. در این خصوص رییس کانون وکلای کنیا نیز اطلاعیه صادر کرده است.

اختلالات اینترنت:

سایت مانیتورینگ اینترنت NetBlocks گزارش داد که روز سه‌شنبه در پی اعتراضات گسترده در این کشور که شامل نقض پارلمان کنیا می‌شود، «اختلال بزرگ» در اتصال اینترنت در کنیا رخ داده است.   NetBlocks گفت: «این خاموشی ها بر کشورهای همسایه از جمله بوروندی، اوگاندا و رواندا نیز تأثیر گذاشته است. این سایت افزود که «این حادثه پوشش رویدادها در محل برگزاری اعتراضات را محدود کرد».

پیشنهادات مالیاتی بحث برانگیز چیست؟

لایحه مالی در اوایل ماه مه در پارلمان ارائه شد و تا هفته گذشته به شدت مورد بحث قرار گرفت. این شامل طیف وسیعی از اصلاحات و افزایش‌های مالیاتی است، از جمله مالیات‌های جدید برای ایجاد محتوای پول دیجیتال و افزایش مالیات 5 درصدی بر پرداخت‌های دیجیتالی مانند نقل و انتقالات بانکی و همچنین پرداخت‌های پول دیجیتال (Mpesa). این امر به ویژه در کشوری که به پول تلفن همراه متکی است سخت است.

با این حال، برخی از طرح‌هایی که بیشتر کنیایی‌ها را عصبانی کرده است، پیشنهادات برای اعمال مالیات بر ارزش افزوده 16 درصدی (VAT) بر نان و همچنین مالیات 25 درصدی غیر مستقیم برای روغن پخت و پز گیاهی خام و تصفیه شده تولید داخل بود.

همچنین برای حقوق بگیرانی که در طرح بیمه درمان کشوری ثبت نام کرده اند، 2.75 درصد اضافه درآمد در نظر گرفته شده است. مالیات سالانه 2.5 درصد بر وسایل نقلیه موتوری نیز لحاظ شده است. معترضان می گویند همه این مالیات ها، به ویژه بر نان و روغن نباتی، در نهایت هزینه های کلی را افزایش می دهد. آنها همچنین از اینکه این لایحه به مقامات مالی کنیا اختیار می دهد تا با دسترسی به حساب های بانکی و پول تلفن همراه، جمع آوری مالیات را اعمال کنند، عصبانی هستند.

به نظر می رسد که این اعتراضات در روزهای آینده هم ادامه داشته باشد و این گروه از جوانان همچنان در پلتفرم ایکس مشغول هماهنگی و مذاکره و اطلاع رسانی هستند و اعلام می کنند که فردا پنجشنبه در مقابل ریاست جمهوری و جاهای دیگر باید اعتراض خود را انجام دهند تا ریاست جمهوری کنیا از این لایحه دست بردارد.

به دنبال این اعتراضات آقای ویلیام روتو رئیس جمهور کنیا بعد از ظهر روز چهارشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی با تشریح وضعیت کشور گفت :

زمانی که 20 ماه پیش به قدرت رسیدیم، کشور ما با چالش های اقتصادی عظیمی روبرو بود. افزایش هزینه کالاهای اساسی خانگی، قیمت بالای سوخت، کاهش سریع ارزش شیلینگ و افزایش بدهی عمومی تهدیدی برای زمین‌گیر کردن اقتصاد بود.

دولت من سخت و مداوم کار کرده است به طوری که امروز قیمت کالاهای اساسی مانند آرد از میانگین 240 شلینک برای یک بسته 2 کیلوگرمی به 100 شلینک کاهش یافته است که عمدتا به برنامه یارانه کود ما و انعطاف پذیری کشاورزان ما نسبت داده می شود. در این مدت قیمت کود را از 7500 به 2500 شلینک کاهش دادیم. قیمت بنزین از 217 شلینک  به 189 شلینک در هر لیتر کاهش یافته است. شیلینگ در برابر دلار از 165 شلینک به 129 شلینک امروز تقویت شده است.

ما پیشرفت قابل توجهی در کاهش بدهی ها داشته ایم. وضعیت بدهی ما بهتر مدیریت می شود و بودجه ما اکنون فضایی برای سرمایه گذاری در برنامه هایی با هدف کاهش سختی افراد آسیب پذیر و ایجاد فرصت برای جوانان دارد.

تولید ناخالص داخلی ما در سال 2023 به میزان 5.6 درصد رشد کرد و کنیا را در میان 27 اقتصاد با سریع ترین رشد در جهان قرار داد. ارقام تورم ما از 8 درصد در ماه می 2023 به 5 درصد در آوریل امسال کاهش یافته است.

از هر 100 شلینک، ما 61 شیلینگ را برای خدمات بدهی خرج کرده‌ایم. ما بدهی 2 میلیارد دلاری اوراق قرضه یورو کنیا (350 بیلیون شلینک  ) را که در سال 2014 متحمل شده است پرداخت کرده ایم. امروز، بار بدهی کنیا بسیار کمتر و پایدارتر است و ما در مسیر نجات کشورمان از معضل بدهی و دفاع از حاکمیت خود هستیم.

در اوایل سال جاری، خزانه داری بودجه 4.18 تریلیون شلینک را پیشنهاد کرده بود. من دستور دادم که با 200 میلیارد شلینک کاهش به 3.99 تریلیون شلینک برسد. لایحه مالی 2024 که برای تحقق بخشیدن به این بودجه ایجاد شد، تحت مشارکت عمومی قرار گرفت که منجر به امتیازاتی شد که به موجب آن، ما موافقت کردیم که از اعمال پیشنهادی مالیات بر ارزش افزوده نان، مالیات بر گردش وسایل نقلیه موتوری، مالیات بر ارزش افزوده  پوشاک و نوار بهداشتی تولید محلی و همچنین عوارض مالیات بر نقل و انتقال پول صرفنظر کنیم.

اقدامات مالیاتی اضافی که در لایحه مالی امسال پیشنهاد کرده بودیم، جمع آوری پول برای استخدام دائمی همه 46000 کارآموز معلمی در دبیرستانها، افزایش تخصیص به دولت های محلی و استانی به میزان 15 میلیارد شلینک، تخصیص 14.5 میلیارد شلینک برای برق رسانی روستایی، 6 میلیارد شلینک اضافی برای بهداشت، پرداخت بدهی به کشاورزان قهوه و نیشکر، و 2 میلیارد شلینک برای حمایت از تثبیت قیمت شیر ‌در میان سایر مداخلات بوده است.

من به نمایندگان مجلس خود به خاطر حمایت از پیشنهاد برای ادغام نظرات مردم که از طریق روند مشارکت عمومی پارلمان ایجاد شده است، تبریک می گویم.

با وجود تمام این امتیازات، آشکار شد که اعضای عمومی همچنان برای دادن امتیازات بیشتر اصرار داشتند. من از همه اعضای مجلس ملی که دیروز به لایحه مالی 2024 که در صحن مجلس اصلاح شد رای مثبت دادند تا نظرات ایجاد شده در روند مشارکت عمومی را در بر گیرد، سپاسگزارم.

پس از تصویب این لایحه، کشور شاهد ابراز نارضایتی گسترده از این لایحه بود که متأسفانه منجر به تلفات جانی، تخریب اموال و هتک حرمت نهادهای قانون اساسی شد. این ضایعه دردناک را به خانواده های آنها تسلیت می گویم. در نتیجه، با تأمل در ادامه گفتگو پیرامون محتوای لایحه مالی سال 2024، از موافقت با این لایحه خودداری می‌کنم.

بر این اساس، همانطور که روز یکشنبه متعهد شدم، پیشنهاد می کنم با جوانان کشورمان تعامل داشته باشیم تا به مسائل آنها گوش دهیم و در زمینه های اولویت دار با آنها موافقت کنیم. همچنین پیشنهاد می‌کنم ظرف 14 روز آینده، یک تعامل چندبخشی و چندجانبه با هدف ترسیم راه‌های پیش رو برای موضوعات مرتبط با محتوای لایحه و همچنین موضوعات کمکی مطرح شده در روزهای اخیر در مورد نیازبه اقدامات ریاضتی و تقویت مبارزه ما با فساد برگزار شود.

در این راستا، من اقدامات ریاضتی بیشتر فوری را برای کاهش هزینه‌ها، از دفتر اجرایی رئیس‌جمهور و تسری به کل بازوی اجرایی دولت، آغاز می‌کنم. من دستور می دهم که هزینه های عملیاتی در ریاست جمهوری کاهش یابد وبودجه سفر، پذیرایی و خرید وسایل نقلیه موتوری، نوسازی و سایر هزینه ها کاهش یابد.

من پیشنهاد می‌کنم که پارلمان، قوه قضائیه و دولت‌های شهرستانی که با خزانه‌داری ملی همکاری می‌کنند نیز کاهش بودجه و ریاضت اقتصادی را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که ما کاری را که همیشه از آن دفاع کرده‌ام، انجام دهیم، یعنی در حد توان خود زندگی کنیم.

در حالی که این گفتگوی مهم را برگزار می کنیم، به همه یادآوری می کنم که باید در چارچوب اصول اساسی که ملت ما بر آن بنا شده است، حرکت کنیم. یعنی مشروطیت، پایبندی به حاکمیت قانون و احترام به نهادهای قانون اساسی.

به نظر می رسد که دولت کنیا از لایجه پیشنهالی مالی خود بنام لایحه مالی 2024 به دلیل اعتزاضات شدید جوانان عقب نشینی کرد و عملا لایحه ای را که پارلمان تائید کرده و برای رئیس جمهور فرستاده بود تا آنرا امضا کرده و به قانون تبدیل شود سرباز زد و به مجلس باز گرداند. البته معلوم نیست که آیا مجلس مجدد آنرا مورد بازبینی و اصلاح قرار داده و به رئیس جمهور برخواهد گرداند و یا اینکه کلا آنرا کنار خواهد گذاشت ولی آنچه مهم است قدرت نسل Z در جامعه است که با نسلهای قبلی متفاوت است و با روشهای خاص در جامعه ظاهر می شوند و دولتها هم مجبورند به خواسته های آنها تن بدهند.

Sources

1. https://www.standardmedia.co.ke/national/article/2001497830/photos-fresh-round-of-anti-finance-bill-protests-rock-kenya
2. https://www.standardmedia.co.ke/politics/article/2001497838/mps-pass-controversial-finance-bill-2024
3. https://edition.cnn.com/world/live-news/protest-kenya-nairobi-06-25-24/index.html
4. https://www.capitalfm.co.ke/news/2024/06/several-demonstrators-shot-others-storm-parliament-following-finance-bill-approval/
5. https://www.aciafrica.org/news/11228/kenyas-catholic-bishops-condemn-in-strongest-terms-police-brutality-killings-as-anti-tax-protests-rock-major-cities
6. https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/6/25/kenya-protests-live-deadly-anti-tax-protests-after-finance-bill-approved
7. https://www.standardmedia.co.ke/politics/article/2001497852/kenya-grinds-to-a-halt-as-gen-z-protesters-make-good-their-threat
8. https://www.voanews.com/a/kenyan-protesters-to-return-to-streets-over-tax-hikes/7663126.html
9. https://www.bbc.com/news/articles/c2jj5mee1pmo
10. https://www.aljazeera.com/news/2024/6/20/kenya-police-use-tear-gas-water-cannon-as-hundreds-protest-over-tax-hikes
11. https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/kenya-anti-tax-demos-spread-across-cities-and-towns-4663784
12. https://www.the-star.co.ke/news/realtime/2024-06-20-finance-bill-2024-the-case-of-bread-and-revolutions/
13. https://ntvkenya.co.ke/news/full-speech-president-ruto-declines-to-assent-to-finance-bill-2024/#google_vignette